BERAT KANDİLİNDE YAPILMASI GEREKEN İBADETLER
Berat Kandili, bizlere her türlü kötülük, çirkinlik, haksızlık ve adaletsizlikten beri olmayı, arzularımızın, tutkularımızın, heva ve heveslerimizin, bencilliklerimizin egemenliğinden, nefsimizin esaretinden kurtularak gerçek özgürlük olan beratımıza nasıl kavuşacağımızı öğretir. Nefis ve şeytanın hile ve tuzaklarından uzak kalmayı öğretir.
Müslümanlar bu gecede kendilerini, hayatlarını, hayal ve beklentilerini planlayarak, onları Kur’an ve sünnet ölçüleri içinde bir kere daha gözden geçirerek aslında gerçek mü’min olma ve rıza-yı Bâri’yi kazanma yolunda kayda değer mesafe kat etme imkânına sahip olurlar. Bu mübarek gecenin bize sunduğu manevi iklimde beratımızı almamızın Yüce Rabbimiz’in ilahi mesajına kulak vermekle, Sevgili Peygamberimiz (sas)’in bizlere miras bırakmış olduğu sünnetini ve ahlakî erdemleri hayatımıza yansıtmakla mümkün olacağını bir kez daha anlarız.
Her yıl mübarek Ramazan ayına on beş gün kala idrak ettiğimiz Berat Kandilinin bize öğrettiği en önemli hususlardan biri Allah’ın affına mazhar olmak değil, affedici olmaktır. Zira Allah’tan af bekleyen affedici olur. Allah’tan bağışlanma dileyen bağışlayıcı olur. Allah’ın hoşnutluğunu isteyen, hiç kimseyi hor ve hakir görmez. Allah’ın sevgisine ulaşmak isteyen, daima yüreğinde sevgi ve merhamet taşır.
“Berat’ın yegâne sahibi elbette Yüce Rabbimizdir. Ancak her insanın beratı kendi elindedir…”
Zira biz O’na bir adım yaklaşırsak O bize bin adım yaklaşır. Her türlü kötü amellerimizden tövbe ile uzaklaşır, salih amel ile O’na yönelirsek Allah’ın mağfireti şüphesiz bize erişir.
Yeryüzünü nimetleriyle donatan Rabbimizin verdikleri karşısında şükran duygusunu ifa ederek mülke ve eşyaya bakışımızı değiştirmeye vesile yapacağımız bu gecelerde elde ettiklerimizin, hayatımızın bütün gün ve gecelerine ahlak olarak yansımasını dua ve niyazlarımızda istemeliyiz. Biz müminlerin hırsları, tutkuları ve arzuları sadece ve sadece Allah’ın rızasını kazanmak olmalıdır.
Allah’ın rızası sadece Rabbimize yaptığımız ibadetlerimizle sınırlı olmayıp tüm beşeri ilişkilerdeki ahlaki tutum ve davranışlarımızda da Rabbimizin rızasını kazanma arzu ve iştiyakını içimizde barındırmalıyız. Rabbimizin rızasına muvafık olmayan her türlü dünyevi çıkar ve isteklerden bizi beri kılması için beraat gecesini bir fırsat gecesi olarak görmeliyiz.
“Berat Kandili, kendimize, ailemize, din kardeşlerimize ve tüm kâinata karşı affedici, onarıcı ve bağışlayıcı olmayı öğretir…”
Berat Kandili, Yüce Rabbimiz nezdinde beratımıza vesile olduğu, Rabbimizin affediciliğine ve bağışlayıcılığına sığınmayı öğrettiği gibi, kendimize, ailemize, din kardeşlerimize ve tüm kâinata karşı affedici, onarıcı ve bağışlayıcı olmayı öğretir. Berat, kırılan kalpleri onarma, dargınlık duvarlarını yıkma, kin, nefret ve intikam duygularını aşma günüdür. Yüce Yaradan’ın affına erebilmek için yaratılanı affetme günüdür.
“Günahlarımızın beraatı ahdimize uygun olmayan davranışlarımızdan vazgeçerek Rabbimizin mağfiretiyle gerçekleşir…”
Bu gece vesilesiyle her türlü fitne ve fesattan kendimizi beri kılmalıyız. Günahlarımızın beraatı ancak misakımızı hatırlayarak ahdimize uygun olamayan davranışlarımızdan vazgeçerek Rabbimizin mağfiretiyle gerçekleşir. Bu gece mağfiret gecesi, bugün rahmetin tecelli edeceği gündür.
Gündelik hayatın getirdiği sıkıntılarla bunalan ruhlara, manevi hayatın ihmaliyle daralan kalplere, bir kandil olması dileğiyle aziz milletimizin ve yurt dışında yaşayan millet varlığımızla birlikte bütün İslâm âleminin Berat Kandili’ni kutluyorum. Yapacağımız ibadet, dua ve yakarışların bizleri istikamet sahibi yapmasını temenni ediyor, bu gecenin, ülkemizin, İslâm âleminin birlik, dirlik ve beraberliğine, insanlığın hidayet, barış ve huzuruna, bütün müminlerin tövbe ve dualarının kabulü ile arınma ve affına vesile olmasını Yüce Allah’tan niyaz ediyorum.
BERAT NAMAZINDAN SONRA NE YAPILIR?
Allâhü Teâlâ’nın “Hû” ism-i şerîfinin ebced hesabına göre değeri 11’dir. Resûlullâh Efendimiz’in isimlerinden “Tâhâ”nın ebced hesabıyla değeri 14 olduğu için aşağıdaki 11 şey 14 kere okunur.
Bunlar;
1.İstiğfar:
2.Salevat-ı Şerife (Allâhümme salli alâ seyyidinâ muhammedin ve alâ âli seyyidinâ muhammed)
3.Fatiha-i Şerife
4.Ayet’ül-Kürsî
5.Tevbe Sûresinin son 2 ayeti besmele ile. (Lekad câeküm)
6. 14 kere Yâsîn, Yâsîn … dedikten sonra 1 Yâsîn-i Şerîf.(Yâsîn-i Şerîf’te 7 zahiri, 7 batini “Mübîn” vardır. Böylece o da 14 olur.)
7.İhlas-ı Şerif
8.Felak Sûresi
9.Nâs Sûresi
10. “Sübhânallâhi ve’l-hamdü lillâhi velâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber. Velâ havle velâ kuvvete illâ billâhi’l-aliyyi’l- azîm.” duası 14 kere.
11.Salevat-ı Şerife 14 kere okunur ve dua edilir.(Allâhümme salli alâ seyyidinâ muhammedin ve alâ âli seyyidinâ muhammed). Salat-ı Münciye okumak daha efdaldir.
Berat Kandili (Berat Kandili) İslam dininde kutsal kabul edilen gecelerden biridir. Şaban ayının ondördüncü gününü onbeşinci gününe bağlayan gecesi Beraat gecesidir. Esasında Kandil Geceleri Peygamber Hz.Muhammed’in buyruklarında yer almamaktadır. H.3. asırdan itibaren mistik çevrelerde kutlanmaya başlanmış ve II. Selim’den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.
Aslı “Berâettir.” Beraat sözlükte “bir zorluktan kurtarmak ve berî olmak” demektir. Bu gece Bereketli ve feyizli bir gece olması nedeniyle; günahların affı ve kulların temize çıkarılması sebebiyle Beraat gecesi ve kulların ihsana kavuşmaları yönünden rahmet gecesi gibi adlar da verilmiştir.
Berat Kandili Nedir ve Gecenin Önemi Kısaca:
Beraat kandili (gecesi)
Şaban ayının onbeşinci gecesidir. Aslı “Berâet“tir.Beraat sözlükte; bir zorluktan kurtarmak ve beri olmak demektir.
Allah Teâlâ bu gece af kapılarını açar; bu gecede mü`minler affa uğrarlar ve günahlarından tevbe ettikleri taktirde temizlenirler. Bu gecede, bir yıl içinde olacak bütün işler hükme bağlanıp, ifası için Cenab-ı Hak tarafından meleklere verilir. Bu geceye has bir ibadet yoktur. Gecesini ibadet ve dua ile, gündüzünü oruçlu geçirmek güzeldir.
Kur`an-ı Kerim`de Beraat gecesiyle ilgili görülen âyetler şunlardır:
“(Helâl, haram ve diğer hükümleri) açıkça bildiren bu Kitab`a yemin ederim ki, şüphesiz, biz onu mübârek bir gecede indirdik. Gerçekten biz. sonuçta karşılaşılacak tehlikeleri haber vericileriz. O (öyle bir gecedir ki) her hikmetli iş, nezdimizden sadır olan bir emir ile o zaman ayrılır” (ed-Duhân, 44/2-6).
Alimlerin çoğunluğu bunun “Kadir” gecesi İkrime ile bir grup bilgin de “Beraat” gecesi olduğunu söylemişlerdir. Çoğunluk şu delillere dayanmıştır: Cenab-ı Hak, Kadir sûresinde, Kur`an`ı Kadir gecesinde, bu âyette ise mübârek bir gecede indirdiğini beyan etmiştir. Eğer bu iki geceden kastedilen tek bir gece olmasaydı, çelişki doğardı. Allah Teâlâ, içinde Kur`an indirilen ayın Ramazan ayı olduğunu başka bir âyette de bildirmiştir (el-Bakara, 2/185). Buna göre mübarek gecenin Şaban gecelerinden değil, ramazanın gecelerinden biri olması gerekir. Cenab-ı Hak, mübarek geceyi; “Onda her hikmetli iş ayrılır” diye nitelemiş, Kadir gecesi hakkında da; “Melekler ve Ruh`un bir emirden dolayı, Rablerinin izniyle. inmekte olduklarını” bildirmiştir (bk. el-Kadr, 97/4). Bu “emir”, o yıldan gelecek yıla kadar olan amel, rızık, hayat, ölüm gibi Allah`ın kazasıdır. İbn Abbas (r.anh) şöyle der: “Cenab-ı Hakk`ın bütün kazaları Şa`ban`ın yarı gecesinde görevli meleklere teslim edilir”. Bazılarına göre, Beraat gecesinde, emirlerin Levh-ı Mahfuzdan alınmasına başlanır. Bu gecede gelecek yıla rastlayan aynı geceye kadar olan olaylar takdir edilir ve bu “kadir” gecesi bitirilir. Rızıklara ait olan takdirler Mikâil (â.s)`a; savaş; zelzele, yıldırım ve musîbetlere ait olanlar da Azrail (a.s)`a bildirilir.
Diğer yandan, Berat gecesine ait beş haslet şunlardır: 1) Her önemli iş bu gecede ayırdedilir. 2) O gecedeki ibadetin fazileti büyüktür. 3) İlâhi rahmet yayılır. 4) Mağfiret gecesidir. 5) O gece, Rasûlüllah (s.a.s)`a şefaat hakkının tamamı verilmiştir. Çünkü, Hz. Muhammed (s.a.s), Şaban`ın onüçüncü gecesi ümmeti hakkında şefaat istemiş, bu şefaatin üçte biri verilmiş, ondördüncü gecesi yine istemiş, üçte biri daha verilmiş, onbeşinci gece yine talep etmiş, bu gece şefaatın tamamı ihsan edilmiştir. Bu şefaatten mahrum olanlar, devenin ürküp kaçtığı gibi Allah`tan kaçanlardır (bk. er-Râzî ve Ebussuud Efendi Tefsirleri, ed-Duhân Sûresi 3. ve 4. âyetlerin tefsiri; Hasan Basri Çantay, Kur`ân-ı Hakim ve Meâl-i Kerim, İstanbul 1959, III, 904, 905).
Beraat gecesi hakkında Allah elçisi şöyle buyurmuştur:
“Şaban ayının onbeşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünü (I5. günü) oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ (Keyfiyeti bizce meçhul bir halde) dünyaya en yakın göğe inerek (o andan) fecir oluncaya kadar: Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir bela ile) mübtela olan yok mu, ona kurtuluş vereyim. Şöyle olan yokmu? Böyle olan yok mu? Buyurur (İbn Mâce, H. no: 1388).
Diğer bir hadiste de şöyle buyuruyor: “Şüphesiz Allah Teâlâ Şaban ayının onbeşinci gecesi dünyaya en yakın olan semaya (keyfiyyeti bizce meçhul bir şekilde) iner ve Kelb kabilesinin koyunlarının kılları sayısından daha çok günahları (veya günah sahiplerini) bağışlar” (İbn Mâce, H. no: 1389).Sorularla İslamiyet
Rabbim bu geceye kavuşmayı bizlere nasip etsin inşallah.
Berat Kandili bu yıl 12 Haziran Perşembe günü İslam aleminde kutlanacak, peki amel defterinin yazıldığı ve günahların affolunduğu bu gecede kandil namazı nasıl kılınır, kaç rekattır, namaza nasıl niyet edilir?
Berat Kandili namazı 100 rekattır, bu namazı kılan kişinin o yıl ölmesi durumunda şehit sayılacağı söylenir. Hazreti Muhammed ise 2 rekatlık kısa bir namaz kılardı, ancak ruküya gittiği zaman doğrulması gece yarısını bulurdu.
Aşağıda Berat Kandili namazının hem uzun hem de kısa halini sizler için derledik. Önce Berat Kandili‘nin neden bu kadar önemli olduğunu ve manasını aktaralım.
BERAT KANDİLİNİN ÖNEMİ
Her sene, Şaban ayının on beşinci Berat gecesinde, o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i mahfuzda yazılır. Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi.
BERAT KANDİLİ DUASI
Bu geceyi ganimet bilmeli, tevbe istiğfar etmeli, kaza namazı kılmalı, Kur’an-ı kerim okumalı. Peygamber efendimiz Berat gecesinde, (Allahümmerzuknâ kalben takıyyen mineşşirki beriyyen lâ kâfiren ve la şakiyyâ) duasını çok okurdu.
Hazreti Muhammed Berat Kandili’nde şöyle dua ederdi;
“Allah’ım! Azabından affına, gazabından rızana sığınıyorum, senden yine sana ilticâ ediyorum. Senin şanın yücedir. Sana yaptığım senayı, senin kendine yaptığın senaya denk bulmuyorum. Sana layık bir surette hamd etmekten acizim”
Yine bu gecede edilebilecek kıymetli dualar var. Onlar da şöyle;
“Bismillâhirrahmanirrahim. Eûzu bi-afvike min ikâbike ve eûzu bi-ridâke min sahatike ve eûzu bike minke celle vechuke lâ-uhsî senâen aleyke ente kemâ esneyte alâ nefsike.”
Anlamı:
“Ya Rabbi, cezandan affına sığınırım, gazabından rızana sığınırım, senden sana sığınırım, Zatın yücedir, seni övmek için kelime bulamıyorum, Sen kendini övdüğün gibisin.”
BERAT GECESİ AMEL DEFTERİ YAZILIR
Berat Gecesi İslam alemi için en hayırlı gecelerden biridir. Zira bu gece amel defteri yazılır. Peygamberimiz Hazreti Muhammed Berat Gecesinin önemini şöyle anlatmıştır;
-Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir.
-Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır.
-Bu gece herkesin rızkı tertip olunur.
-Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz olunur.
BERAT KANDİLİ NAMAZI KAÇ REKATTIR?
İslam alimlerine göre Berat Gecesi’nde kaza namazı borcu varsa iki rekât kaza namazı kılmanın sevabı, ömür boyu kılınacak nâfile namazların sevabından fazladır.
Eğer farz namaz borcu yoksa, isteyen nâfile namaz kılabilir. Bazı kitaplarda, (Berat gecesinde kılınacak namaza Salat-ül-hayr [Hayır Namazı] denir. Bu namaz yüz rekâttır. Her rekâtta Fatiha sûresinden sonra on defa İhlâs sûresi okunarak kılınır) deniyor.
BERAT KANDİLİ NAMAZI NASIL KILINIR?
Berat Kandili Gecesinde kılınan 100 rekatlık namaz var. 100 rekatlık bu namazı kılan kimse o sene ölürse şehitlik mertebesine nâil olur. Berat Kandili namazına şöyle niyet edilir;
“Ya rabbi , niyet ettim rızâ-yı şerifin için namaza. Beni afv-ı ilâhîne , feyz-i ilâhîne mazhar eyle. Kasvet-i kalbden , dünya ve ahiret sıkıntılarından halas eyleyip, süedâ defterine kaydeyle”
NAMAZIN KILINIŞI
– 2 rekatta bir selam vererek kılınır.
– Her rekatta Fatiha Suresi’nden sonra 10 tane İhlas Suresi okunur.
– İlk rekatlarda Fatiha’dan önce Sübhaneke okunur.
– Fatiha’da Besmele çekilir, İhlas surelerinde ve Sübhanake’de Besmele çekilmez.
– Namazın tamamını peşpeşe kılmak gerekmez. Ara verilebilir, abdest tazelenip tekrar devam edilebilir.
– Bu namaz gece tamamlanamazsa, kerahet vakitlerine dikkat etmek koşuluyla ertesi günün ikindi namazı vaktine kadar yetiştirebilir.
BERAT KANDİLİ KISA NAMAZ
Berat gecesi kılınan namazlardan biride iki rekat olarak kılınır.
Birinci rekatta Fatiha okunduktan sonra kısa bir sure okunarak rükuya gidilir. Rükudan doğrulur ve secdeye gidilir. Secdede uzun sure kalınır, bu konuda belli bir tahdit yoktur, ne kadar dayanabilirsen.
İkinci rekatta da aynı şekilde Fatihadan sonra kısa bir sure okunur. İlk rekatta olduğu gibi secdeye gidildiğinde yine uzun sure secdede kalınır. Gücünüzün yettiği kadar. Secdeden kalkılır tahiyatta okunacaklar okunur ve selam verilir. Selam ile birlikte eller dua için alemlerin Rabbine kalkar…
HAZRETİ MUHAMMED BERAT NAMAZINI NASIL KILARDI?
Bu namaz hakkında Hz. Aişe Radıyallahu An-hum’a validemiz, Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle buyurduğunu nakletmiştir.
-“Ya Aişe, bu gecenin nasıl bir gece olduğunu bilir misin? Bende
-“En iyisini, Allah ve Resulü bilir.” Dedim. Şöyle buyurdu:
-“Bu gece şaban ayının yarısıdır. Dünya işleri ve kulların işleri bu gece Yüce Hakka arz edilir. Bu gece cehennemden azat edilenlerin sayısı; kelb kabilesinin koyunları sayısı kadardır. Bu gece bana izin verir misin”?
-“Olur” dedim. Kalkıp namaza durdu. Ayakta durması hafif oldu. Fatiha suresini okudu; sonra da küçük bir sure okudu. Gecenin yarısına kadar secdede kaldı. Daha sonra ikinci rekata kaktı. Ayakta iken, birinci rekatta okuduğu kadar bir şey okudu. Sonra yine secdeye vardı. Bu secdede dahi, tan yeri ağarıncaya kadar kaldı. Secdede o kadar kaldı ki, bunun için Yüce Allah ruhunu aldı sandım. Bana gelmesi uzayınca, kendisine yaklaştım. Hatta ayaklarına elimi sürdüm. Hareket ettiğini görünce rahatladım. Secdesinde şöyle dediğini işittim:
“Azabından affına sığınırım. Dargınlığından rızana sığınırım. Senden sana sığınırım. Şanın yücedir. Sen kendi zatını övdüğün gibi, seni övemem…”
Sonra kendisine sordum: “Ya resulullah, bu gece secdende bir şeyler okuduğunu duydum. Bunları daha önce okuduğunu hiç duymamıştım. Böyle demem üzerine, bana sordu: “Sen onları öğrenebildin mi”? Bu sorusuna karşılık: “Evet” deyince, şöyle buyurdu:
“Onları hem sen öğren, hem de başkalarına öğret.”
Rahmet ve mağfiret mevsimi olan Ramazan’ın yaklaştığı müjdesini veren Berat Kandili, günahlardan arınma için de bir vesile sunuyor. Şaban ayının 15’inci gecesinde idrak edilen Berat Gecesi’nde Peygamber Efendimiz’e (sas) ümmeti için şefaatçi olma hakkı verildi. Peygamber Efendimiz’in özellikle Şaban ayında daha fazla oruç tuttuğunu ifade eden Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Kadir Paksoy, “Bu ayın ortasında Berat Kandili var. Berat Kandili’nde Efendimiz’in ibadet ve oruçla Allah’a daha yakın olduğunu ve değer verdiğini görüyoruz.” diyor. Allah Resulü’ne uyarak bu gecelerin feyzinden ve bereketinden istifade edilmesi gerektiğini belirten Paksoy, Ramazan’a daha hazırlıklı girmek için de bir fırsat olduğunu kaydediyor.
Üç ayların bereket, rahmet ve içinde barındırdığı mübarek gecelerinden dolu dolu istifade etmek gerektiğine dikkat çeken Paksoy, şunları öneriyor: “Gün gün, adım adım daha faziletli bir aya yaklaşmanın ifadesi olarak da Berat Gecesi bizlere Ramazan’a hazır olmayı hatırlatıyor. Beraat etmek, kişilerin affedilmeleri, kusurlarının bağışlanması ve serbest olarak bırakılmaları anlamına geliyor. Dolayısıyla bu mübarek gecede Cenab-ı Hak kendisine yönelenleri, tövbe edenleri ve dua edenleri geri çevirmiyor ve onları affediyor. İnsanlar da Ramazan’a daha temiz daha safiyane girebilmek için Bu gecede Cenab-ı Hakk’a yönelmeli, ibadetle ondan bağışlanma dilemeli.”
Bu gece tövbe ve istiğfar ile af kapısını çalın!
-Müslümanlar adına ve alem-i İslam adına mağfiret talebinde bulunabilir.
-Peygamberimiz (sas)’in yaptığı gibi kandil öncesi, kandil günü ve sonraki gün nafile oruç tutulabilir.
-Namaz kılınabilir.
-Kur’an-ı Kerim tilaveti yapılabilir.
-Tesbih, zikir ve evrad ile meşgul olunabilir.
-Özellikle bu gece tövbe ve istiğfar çokça yapılabilir.
-Müminlerle helalleşilebilir ve dargın kişilerin arası düzeltilebilir.
-Fakir ve kimsesizlere sadaka vererek hayır yapılabilir.
-Vefat eden yakınlarımız için yine hayır yapılarak dua edilebilir.